Wiele osób z insulinoopornością poszukuje sposób na ograniczenie cukru w codziennej diecie, nie rezygnując jednocześnie z przyjemności jedzenia. Erytrytol, polihydroksylowy alkohol pozyskiwany w procesie fermentacji, zyskuje coraz większe uznanie jako zdrowa alternatywa dla sacharozy. W tym artykule przyjrzymy się temu, czy faktycznie pomaga on stabilizować poziom glukozy we krwi i czy można go bezpiecznie stosować w ramach cateringu dietetycznego.
Dlaczego catering dietetyczny stawia na erytrytol?
Dieta pudełkowa jest często wybierana przez osoby, które chcą precyzyjnie kontrolować ilość spożywanych kalorii oraz składników odżywczych. Wielu klientów boryka się z insulinoopornością, co wymaga zwracania szczególnej uwagi na indeks glikemiczny produktów. Erytrytol posiada znikomy IG, praktycznie nie wywołuje wzrostów glukozy we krwi i ma niemal zerową kaloryczność, dzięki czemu staje się atrakcyjnym rozwiązaniem dla cukrzyków czy osób dbających o linię (1).
TIM Catering oraz inne firmy z branży chętnie sięgają po erytrytol w swoich przepisach, aby uwzględnić potrzeby tych, którzy unikają nadmiaru węglowodanów prostych. Dzięki temu możliwe jest przygotowanie deserów, napojów i dressingów o słodkim smaku, nie ryzykując znaczących skoków glikemii. To pozwala na większe zróżnicowanie menu i sprawia, że dieta pudełkowa nie musi kojarzyć się z monotonią.
Czy wiesz, że erytrytol praktycznie nie powoduje próchnicy, bo nie jest fermentowany przez bakterie jamy ustnej?
Jak erytrytol wpływa na kontrolę glikemii?
Insulinooporność to stan, w którym tkanki organizmu gorzej reagują na insulinę, a organizm stara się skompensować to wyższą produkcją tego hormonu. Aby uniknąć gwałtownych wahań cukru, konieczna jest dieta o stabilnym indeksie glikemicznym. Erytrytol, w przeciwieństwie do tradycyjnego cukru, nie przyczynia się do takich skoków i może ułatwiać utrzymanie właściwego poziomu glukozy (2).
Istnieją badania sugerujące, że poliole mogą wpływać na wydłużenie uczucia sytości i spowolnienie opróżniania żołądka, co może być korzystne dla osób walczących z podjadaniem (2). W efekcie, gdy do planu żywieniowego wprowadza się erytrytol, można zauważyć mniejszą chęć sięgania po przekąski między posiłkami. W cateringu dietetycznym posiłki i tak są rozłożone w małych odstępach czasu, co dodatkowo sprzyja kontroli apetytu.
Czy każda dieta pudełkowa z erytrytolem jest bezpieczna?
Zasadniczo catering dietetyczny stworzony z myślą o osobach z insulinoopornością lub cukrzycą dba o odpowiednie proporcje makroskładników i uwzględnia indeks glikemiczny dań. Erytrytol, ze względu na niskie IG, jest dobrze tolerowany przez większość ludzi. Z reguły spożycie tego słodzika nie wywołuje efektów ubocznych, takich jak wzdęcia, choć w skrajnych przypadkach niektórzy mogą odczuć dyskomfort przy bardzo dużych dawkach polioli. Jednak w menu cateringu dawki słodzików są rozkładane w ciągu dnia, co ogranicza to ryzyko (3).
Co więcej, część firm – w tym TIM Catering – oferuje możliwość wymiany posiłków. Jeśli ktoś obserwuje indywidualne nietolerancje, zawsze może skonsultować się z dietetykiem i wybrać opcje bez erytrytolu. Dzięki temu plan żywieniowy jest elastyczny, a komfort klienta stoi na pierwszym miejscu. Warto zaznaczyć, że takie indywidualne dostosowanie jadłospisu jest kluczowe, zwłaszcza przy zaburzeniach gospodarki węglowodanowej i hormonów.
Czy wiesz, że według niektórych badań erytrytol może wykazywać właściwości antyoksydacyjne, zmniejszając stres oksydacyjny w organizmie?
Co sądzi WHO o długotrwałym stosowaniu słodzików?
W 2023 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wydała oświadczenie, że słodziki bezcukrowe nie są panaceum na choroby metaboliczne czy otyłość (4). Zaleca się ostrożność i racjonalne podejście do ich stosowania. Nie zmienia to jednak faktu, że dla osób z insulinoopornością lub cukrzycą, zamiana sacharozy na erytrytol może przynieść konkretne korzyści, zwłaszcza jeśli jest to element całościowej strategii żywieniowej.
WHO nie wycofuje zgody na słodziki, ale zwraca uwagę, że nadmierne używanie jakichkolwiek substancji słodzących (naturalnych czy syntetycznych) nie powinno zastępować zdrowych nawyków żywieniowych. Dla pacjentów z zaburzeniami metabolicznymi kluczowe jest skonsultowanie się z dietetykiem i kompleksowa modyfikacja jadłospisu, uwzględniająca m.in. regularne pory posiłków, odpowiednią podaż białka i tłuszczy dobrej jakości.
Jak w pełni wykorzystać potencjał erytrytolu w diecie pudełkowej?
Osoby z insulinoopornością powinny zwracać uwagę nie tylko na wskaźnik IG, ale także na ładunek glikemiczny posiłków i ogólną równowagę makroskładników. Erytrytol znakomicie sprawdza się w deserach oraz jako dodatek do kawy czy herbaty. W cateringu dietetycznym często pełni rolę słodzika w kremach na bazie jogurtu, koktajlach owocowych i wypiekach. Dzięki jego neutralnemu smakowi można uniknąć charakterystycznej goryczy typowej dla stewii czy posmaku chłodzenia związanego z ksylitolem (choć delikatny efekt chłodzenia też występuje, ale bywa mniej uciążliwy).
Erytrytol w diecie nie powinien być jednak wyłącznym źródłem słodkiego smaku. Warto sięgać także po świeże czy mrożone owoce, ograniczając słodzenie do minimum. Racjonalne zastosowanie słodzików w cateringu dietetycznym może zaspokoić potrzebę słodkiego smaku, ale specjalistyczne zalecenia koncentrują się na tym, aby zmniejszać ogólne zapotrzebowanie na słodki smak (3). Tylko takie wieloaspektowe podejście daje trwałe rezultaty w walce z insulinoopornością.
Bibliografia:
- 1. Narodowy Fundusz Zdrowia, „Cukrzyca – rosnący problem w Polsce”, raport 2021.
- 2. Livesey G., „Health Potential of Polyols as Sugar Replacers, with Emphasis on Low Glycaemic Properties”, Nutrition Research Reviews, 2003.
- 3. A. Grabowska i wsp., „Właściwości i zastosowanie erytrytolu w żywności”, Żywienie Człowieka i Metabolizm, 2020.
- 4. World Health Organization. „WHO recommends not to use non-sugar sweeteners for weight control in adults and children”, 2023.
