Jesień bywa nazywana porą dyniową, gdyż to właśnie wtedy na targach i w sklepach królują różne rodzaje dyni. Choć prym wiodą duże, jasnopomarańczowe okazy o wadze kilku kilogramów, coraz częściej spotkać można mniejsze, intensywnie pomarańczowe dynie hokkaido. Wbrew temu, co sugeruje nazwa, nie jest to typowo japońskie warzywo, a raczej efekt wieloletnich krzyżowań i prac hodowlanych w Stanach Zjednoczonych, które trafiły do Japonii, a stamtąd rozprzestrzeniły się na resztę świata. Ze względu na egzotyczną nazwę i słodkawy smak dynia hokkaido w Polsce wciąż nie jest powszechnie stosowana. W niniejszym artykule przyglądamy się bliżej jej właściwościom, podpowiadamy, jak ją przyrządzać i analizujemy, czy warto włączyć ją do diety pudełkowej lub codziennego menu.
Egzotyczny urok dyni hokkaido – skąd bierze się jej mniejsza popularność?
Z jednej strony intensywny, ciepły kolor i możliwość spożywania ze skórką czynią dynię hokkaido idealnym składnikiem kremów, zapiekanek czy risotto. Z drugiej strony, polska kuchnia przyzwyczajona jest do dużych dyń, które można kupić w przystępnej cenie na bazarach i wykorzystać do klasycznych zup czy przetworów. Tego rodzaju wybór wciąż wydaje się bardziej „bezpieczny” i ekonomiczny. Hokkaido dynia natomiast uchodzi za bardziej wysublimowaną, co niekoniecznie przekonuje każdego smakosza.
Również cena potrafi zniechęcać niektórych klientów. W okresie, gdy dynie są powszechnie dostępne na bazarach, klasyczne odmiany bywają znacznie tańsze niż hokkaido dynia. Poza tym hokkaido ma nieco słodszy smak i orzechowe nuty, a część konsumentów woli neutralne odmiany, które można swobodnie przyprawiać według własnych upodobań. W efekcie egzotyczność tej dyni sprawia, że nie jest powszechnie stosowana w kuchni, choć z każdym rokiem zyskuje nowych zwolenników.
Właściwości dyni hokkaido i jej wartości odżywcze
Właściwości dyni hokkaido związane są przede wszystkim z zawartością beta-karotenu, który nadaje jej intensywną barwę. To prekursor witaminy A, wspomagającej wzrok i układ odpornościowy. Oprócz tego warzywo to zawiera witaminę C, E, witaminy z grupy B, a także pierwiastki, takie jak magnez, potas czy żelazo (1). Dzięki dużej ilości błonnika wspiera pracę układu pokarmowego, zapobiega zaparciom i pomaga dłużej utrzymać uczucie sytości.
Dynia hokkaido kalorie utrzymuje na niskim poziomie. Około 30 kcal w 100 g to zdecydowanie niewiele, co czyni ją przyjaciółką osób redukujących masę ciała bądź utrzymujących wagę. Dynia hokkaido wartości odżywcze oferuje imponujące, bo zawiera nie tylko beta-karoten, ale również witaminę E, witaminy z grupy B (w tym B9, czyli kwas foliowy) i minerały: potas, wapń, żelazo, cynk i magnez. Taka mieszanka wspiera prawidłowe funkcjonowanie organizmu, wpływając pozytywnie na układ krążenia, odporność i równowagę elektrolitową (2).
Ważnym aspektem jest również błonnik, który spowalnia wchłanianie cukrów, poprawia perystaltykę jelit oraz sprzyja odczuwaniu sytości po posiłku. Dzięki temu dynię hokkaido poleca się przy dietach redukcyjnych lub oczyszczających, zwłaszcza w okresie jesiennym, gdy dostępne są świeże, sezonowe warzywa.
Czy wiesz, że regularne spożywanie dyni hokkaido może wspierać kondycję skóry, pomagając zachować zdrowy koloryt dzięki wysokiej zawartości beta-karotenu?
Jak przyrządzić dynię hokkaido w wersji wytrawnej i słodkiej?
W kuchni roślinnej dynia hokkaido bywa wykorzystywana w wielu daniach obiadowych. Jednym z najpopularniejszych pomysłów jest upieczenie kawałków pokrojonej dyni z dodatkiem oliwy, soli i ulubionych ziół (np. rozmarynu). Taki proces trwa około 20-30 minut w temperaturze 200°C. Po upieczeniu miąższ staje się kremowy, a skórka chrupiąca, co świetnie pasuje do kaszy, sałatek czy dań głównych z rybą lub mięsem.
Równie popularne są zupy z dyni hokkaido, najczęściej w formie kremu. Można je łączyć z przyprawami korzennymi, mlekiem kokosowym, soczewicą, a nawet ciecierzycą. W wersji słodkiej dynia nadaje się do purée i wykorzystać jako składnik ciast, babeczek czy deserów. Dzięki niskiej kaloryczności i słodkiemu posmakowi zastępuje część cukru w wypiekach. Pestki dyni hokkaido można uprażyć na suchej patelni, by uzyskać pełną mikroelementów przekąskę (3).
Czy wiesz, że puree z dyni hokkaido może zastąpić część tłuszczu w wypiekach, sprawiając, że ciasto jest bardziej wilgotne i mniej kaloryczne?
Sadzonki dyni hokkaido – czy można je wyhodować w przydomowym ogródku?
Miłośnicy samodzielnej uprawy warzyw z pewnością zapytają o uprawę dyni hokkaido. Odpowiedź jest prosta: tak, można to zrobić bez większego trudu, choć wymaga to trochę przestrzeni w ogrodzie. Sadzonki dyni można kupić lub przygotować samodzielnie z nasion – wysiewając je w ciepłym i jasnym miejscu na przełomie kwietnia i maja, a po kilkunastu dniach przenieść do gruntu. Roślina potrzebuje żyznej, wilgotnej gleby i sporej ilości słońca. Gdy nadejdzie jesień, dojrzałe owoce można zbierać, a część z nich przechowywać nawet przez kilka tygodni w suchym, chłodnym miejscu.
Osoby chcące hodować dynię hokkaido na większą skalę powinny pamiętać o regularnym nawożeniu organicznym. Ze względu na szybki wzrost i pnące pędy dynie potrzebują też sporo przestrzeni, by uniknąć chorób grzybowych wynikających z nadmiernego zagęszczenia. To praca wymagająca nieco uwagi, jednak satysfakcja z własnych zbiorów – bezcenna.
Dynia hokkaido a dieta pudełkowa – czy spotkamy ją w cateringu dietetycznym?
Jesienne menu wielu firm cateringowych coraz częściej obejmuje sezonowe, lokalne produkty, zróżnicowane pod kątem smaku i wartości odżywczych. Catering dietetyczny od TIM Catering, zwłaszcza ten nastawiony na kreatywne przepisy wegetariańskie czy wegańskie, potrafi docenić potencjał dyni hokkaido. Z jej udziałem powstają rozgrzewające kremy, placki czy też dania typu fit-lunch. W praktyce jednak, dynia hokkaido nie jest powszechnie stosowana w najtańszych wariantach cateringu, głównie z uwagi na wyższy koszt tego warzywa i nieco bardziej egzotyczne skojarzenia, które mogą nie trafiać w gusta wszystkich klientów.
Jeżeli jednak ktoś stawia na kulinarną różnorodność i nie boi się nowych smaków, warto poszukać takiej diety pudełkowej, która uwzględnia potrawy sezonowe. Dynia hokkaido wniesie do menu oryginalną nutę słodyczy, jednocześnie dostarczając cennych witamin i minerałów. Wspomaga też proces odchudzania dzięki niskiej kaloryczności oraz stosunkowo wysokiej zawartości błonnika, który pomaga regulować metabolizm i długo utrzymuje uczucie sytości.
Dynia hokkaido w kontekście zdrowej diety: podsumowanie
Choć egzotyczna nazwa może zniechęcać, a wyższa cena skłaniać do zakupu tańszych odmian, dynia hokkaido zdecydowanie zasługuje na uwagę amatorów zdrowego jedzenia. Zawiera mnóstwo witamin, takich jak A, C, E, a do tego potas, magnez i niewielkie ilości żelaza. Jej niska kaloryczność (ok. 30 kcal w 100 g) sprawia, że stanowi cenny produkt w dietach redukcyjnych. Dzięki słodkawemu posmakowi i możliwości jedzenia ze skórką daje się łatwo przygotować na wiele sposobów – od kremowych zup, przez pieczone kawałki, po wypieki (2).
Wadą może być mniejsza dostępność i większy koszt w porównaniu z popularnymi odmianami dyni. Niemniej rosnąca liczba przepisów oraz pozytywnych recenzji wskazuje, że dynia hokkaido zyskuje sobie w Polsce coraz większe grono fanów. Jeżeli szukasz produktów bogatych w składniki odżywcze i chcesz eksperymentować w kuchni, warto dać jej szansę. Być może odkryjesz nowy smak, który stanie się gwiazdą jesiennych posiłków w Twoim domu.
Bibliografia:
- 1. Jarosz M. (red.), „Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie”, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2020.
- 2. Marciniak A., „Warzywa dyniowate w kuchni polskiej – poradnik praktyczny”, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2018.
- 3. Wojtyła A., „Rodzime i egzotyczne odmiany warzyw a polski rynek kulinarny”, Żywienie Człowieka i Metabolizm, 2019.
- 4. Nadwaga i otyłość w Polsce. Raport GUS, Warszawa 2021.
